Cách có tài liệu hợp pháp

FOREIGN LANGUAGES AND OVERSEAS STUDY DU HỌC & PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - OVERSEAS STUDY &
41

[SIZE=“5”][b]Hi All,

Đồng ý với Teppi, không thể vi phạm bản quyền mãi được.[/b][/SIZE]

42

[b]Các đồng chí ăn cơm của Việt Nam mà toàn bàn chuyện thế giới, một số chuyện thì đúng nhưng một số chuyện thì chẳng đúng tẹo gì cả.

[SIZE=4]Chuyện không đúng: Bạn teppi cho hỏi là nguồn tin gigapedia sắp ngưng hoạt động là bạn lấy ở đâu? ai nói? nói lúc nào :D.

  • Hiện nay, do nguồn e-book đã bị khai thác gần hết nên số lượng “hàng về” hiếm, đặc biệt trong lĩnh vực về chem.
  • Luật bản quyền mà bạn nói ở trên thì bạn có biết ở cái nước nào họ không thèm quan tâm đến không. Chính ở cái nước đó thì gigapedia họ đặt hosting và mua domain ở đó.
  • Thời gian gần đây thường lượng truy cập vào các site quá lớn, lượng tài nguyên được gửi lên quá nhiều, thêm vào đó là các tài liệu mật liên quan đến năng lượng nguyên tử nên các website trên phải tạm ngừng để lọc.

Còn về bài báo, bản thân mình cũng từng học ở Việt Nam, cũng là người tốn rất nhiều công sức để tiếp cận với các nguồn tài nguyên kiểu này, chẳng có cách nào hơn là đi nhờ vả và xin xỏ nếu như bạn là cá nhân.Tuy nhiên, chẳng dễ cho dù văn hay - chữ tốt, trình độ Tiến sĩ… vì có thể các tác giả không còn sống hoặc có sống thì cũng đã nghỉ hưu, còn nếu muốn xin nhà xuất bản thì phải có tiền cho họ. Con đường tìm kiếm này quả gian nan

Còn việc cho nhau mượn account, h@ck/cr@ck … để kiếm được 1 bài báo thì quả thực không phải ai cũng có chuyên môn để làm được những chuyện này.

[/SIZE][/b][SIZE=4]Bản thân giáo sư của mình có account Pro rất “lợi hại” nhưng nhiều khi cũng phải bó tay với chính bài báo của mình vì Uni không mua bản quyền. [/SIZE] [b][SIZE=4] Hầu hết, các nguồn hỗ trợ này đều do các sinh viên du học ở nước ngoài họ “âm thầm” chuyển về cho bạn bè - đồng nghiệp của họ để cùng nhau chia sẻ.

Không giấu gì các bạn, mình có hơn 9000 đầu sách các loại về hóa và cỡ 200GB tạp chí các năm, các loại cũng về Hóa hữu cơ, hóa dược …và cỡ vài trăm GB phần mềm(bản quyền và không bản quyền). Chẳng có thời gian để đọc và nghiên cứu, chỉ muốn anh em bạn bè cùng đọc và lúc khó khăn có thể hỏi nhau hoặc trao đổi với nhau những bài nghiên cứu hay.

Cứ có cái gì hay là mình chỉ muốn “nhổ” về để lưu trữ và hy vọng sau này có ích cho đồng nghiệp [/SIZE][/b]

43

Chào các bạn, tôi chỉ là thành viên mới của diễn đàn, cũng không có nhiều kinh nghiệm và tài cán gì nhưng thấy mọi người thảo luận hăng say, tôi cũng muốn có chút ý kiến cá nhân như sau. Nếu như những lời này có gì mạo phạm thì mong được lượng thứ.

Trước hết, *** rất khâm phục mod teppi, mặc dù ở Việt Nam nhưng có một tầm nhìn rất xa. Đi ngược với xu hướng coi nhẹ vấn đề bản quyền, anh teppi đã nhận thức đúng đắn về vấn đề bản quyền tài liệu cho ebook và các bài báo khoa học. Tôi hoàn toàn đồng ý về những tác động lâu dài ở Việt Nam nếu như chúng ta không tôn trọng vấn đề bản quyền tài liệu: các nhà đầu tư nước ngoài sẽ luôn phải xem xét lại việc dấn thân vào Việt Nam, sự tôn trọng tới trí tuệ, chất xám của tác giả… Và theo ý kiến cá nhân tôi, thì quan điểm của mod teppi hoàn toàn đáng trân trọng và ghi nhận. Trong tương lai, với điều kiện cho phép của đất nước, chúng ta cần phải đi theo hướng này.

Tuy nhiên, tôi cũng có những thắc mắc của cá nhân như sau:

  1. Trung Quốc, một con rồng Châu Á với tốc độ phát triển đáng gờm xử lý vấn đề bản quyền uyển chuyển ra sao. Tôi xin được kể một vài ví dụ đơn giản như sau: ở Trung Quốc, trên các văn bản, họ quy định chặt chẽ về vấn đề bản quyền nhưng khi đưa vào thực hiện trên thực tế, họ vẫn đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu. Là nước nổi tiếng với các mẫu mã hàng nhái, nổi tiếng với các “chiêu” ăn cắp kỹ thuật, chất xám nhưng Trung Quốc vẫn là điểm đến, thu hút hàng nghìn tỷ đô la đầu tư mỗi năm. Mỗi khi có sự than phiền về vấn đề bản quyền, nhà chức trách Trung Quốc đã khéo léo “luồn lách” để vượt qua.

  2. Tiếp theo, tại Trung Quốc, số lượng các forum về học thuật nhiều vô khối. Tại đó, họ chia sẻ miễn phí tài liệu, phần mềm đã được bẻ khóa…hơn thế nữa, họ còn chia sẻ những mật khẩu truy cập vào các kho dữ liệu quý giá ở các nước Phương Tây, Mỹ…

  3. Đi xa khỏi Trung Quốc, sang phía các nước Trung Đông như Iran, Ả Rập…chúng ta cũng có thể bắt gặp không ít các forum chia sẻ như vậy. Liệu chúng ta có câu hỏi nào trước hiện tượng phổ biến này??

Với cái nhìn hạn hẹp của bản thân, tôi đánh giá vấn đề này như sau:

  1. Các nước nói trên TQ, Trung Đông đều là các nước đang phát triển, vốn trong nước không nhiều, đặc biệt là những đầu tư cho vấn đề nghiên cứu khoa học. Do vậy các trường đại học chưa đủ khả năng để mua được tất cả những tài liệu, tạp chí phục vụ cho chuyên môn. Tính trung bình mỗi bài báo vài chục USD, nếu mỗi một nhà khoa học để bắt đầu một đề tài quy mô nhỏ, họ phải đọc không dưới 20 bài báo có liên quan -> Chi phí là bao nhiêu nếu nhân lên với một dự án lớn, có sự tham gia của nhiều người. Để giảm thiểu chi phí, chẳng ai bảo ai, cộng đồng các nghiên cứu sinh ở các nước sở tại đã phải “tự lực cánh sinh” tìm mọi cách để sở hữu được các tài liệu đó.

  2. Mỗi người cần đọc khoảng 20 bài báo, vậy là phải viết thư cho 20 nhà khoa học (theo cách của bác teppi) –> Thời gian cho công việc này, chi phí cơ hội cho các dự án qua đi là bao nhiêu? Chưa kể những người viết báo cũng là những người bận trăm công ngàn việc, họ chưa chắc đã có thời gian tặng articles cho ta kịp thời…và đôi khi gặp một số tác giả khó tính :). Khi đó sẽ xử trí ra sao? Tại Việt Nam, thư viện khoa học kỹ thuật đang cung cấp tài khoản hỗ trợ (chắc các bạn cũng biết). Tôi có sở hữu một tài khoản, nhưng trong quá trình sử dụng tôi nhận thấy tài khoản này chưa giúp nhiều cho công việc của bản thân. Phần lớn các bài báo, tài liệu tôi sử dụng trong đề tài của mình đều phải nhờ bạn bè lấy giúp. Tôi tính sơ sơ ra để viết đủ luận văn của mình, tôi đã sử dụng khoảng 70 tài liệu nước ngoài, trong đó có 2/3 là của các tạp chí y dược học nước ngoài. Nếu tôi thực hiện theo cách viết thư xin bài báo của các tác giả thì tôi cần bao nhiêu thời gian để hoàn thiện đề tài?

  3. Cuối cùng, tôi xin được chốt lại ý kiến của mình: vấn đề bản quyền là vấn đề cần phải có sự xem xét đúng đắn, thận trọng. Chúng ta không được coi thường vì nó cũng có những hệ lụy như teppi đã nêu trên. Nhưng cũng phải xem xét điều kiện của đất nước ta để có những phương pháp uyển chuyển phù hợp. Tại thời điểm này thì cách nhờ lấy giúp tài liệu vẫn nên được phổ biến, nhưng chúng ta cũng phải tập dần với thói quen mà teppi đề xướng. Bản thân tôi, trong quá trình hướng dẫn sinh viên tìm kiếm và lấy thông tin phục vụ cho nghiên cứu cũng đề cập tới cả hai phương pháp trên. Tuy nhiên phương pháp nhờ vả lấy tài liệu vẫn được sử dụng phổ biến hơn. Qua đó có thể thấy là phương pháp này cũng có những ưu thế nhất định. Chúng ta không nên phản đối kịch liệt nó chỉ vì vấn đề bản quyền. Cần phải hướng tới lợi ích chung của cộng đồng. Làm sao “ăn cắp” được nhiều chất xám của nhân loại để phục vụ cho đất nước.

Nhắc tới đây tôi lại nhớ tới câu nói của Mr.Quách Tuấn Ngọc (nói với Mr.vanchungus): Mỗi học sinh, sinh viên sang học tập nghiên cứu tại nước ngoài đều phải là “gián điệp” cho đất nước mình :D.

Cuối cùng, tôi hy vọng bài viết của mình sẽ đóng lại quá trình thảo luận lâu dài của mọi người. Bác teppi post bài này chỉ với ý muốn cung cấp thêm một lựa chọn cho mọi người làm sao để vẫn có tài liệu mà tôn trọng được vấn đề bản quyền. Nếu bạn nào ủng hộ thì làm theo không thì có thể lựa chọn cách của riêng mình, không cần quá căng thẳng thảo luận :slight_smile: Cảm ơn :slight_smile:

44

Chào cả nhà,

Theo ý kiến của tôi, e rằng câu phát biểu của anh Tuấn Ngọc đã bị bạn *** trích dẫn không đúng bối cảnh dễ dẫn đến hiểu không đúng và dễ gây xuyên tạc.

Với điều kiện của sinh viên vào những năm 84 - 89, việc học ở các nước phương Tây là một điều cực kỳ gian nan và đầy thách thức. Tài liệu thì nhiều ở các nước này nhưng việc hiểu nó, sử dụng được nó là một chuyện hoàn toàn khác. Do vậy, người sinh viên du học nhờ học bổng của chính phủ và bên cạnh nổ lực bản thân còn phải tìm cách để có được những hổ trợ khác nhằm sử dụng tài liệu một cách hiệu quả. Do đó, việc liên kết giữa các sinh viên thời bấy giờ bên cạnh tìm tài liệu qua sách in còn là giúp nhau “giải mã” chúng. Sinh viên như các anh chị thời đó đâu có được những phương tiện thông tin hiện đại để liên lạc nhanh như bây giờ đâu. Họ phải tự cật lực “đọc-thực hành-nhớ” rồi về nước để truyền đạt những kiến thức, kinh nghiệm của mình thông qua seminar, hướng dẫn luận án, chủ nhiệm đề tài,… Họ, với những kiến thức hấp thu và trải qua kinh nghiệm thực tiễn, chính là những tư liệu sống, đầy giá trị cho phát triển nước nhà. Với anh Tuấn Ngọc, trở về làm việc tại VN sau những tháng năm đầy tự hào đó, câu phát biểu rất “bình dân” của anh là mong muốn những ai trong các du học sinh tiếp nối truyền thống học hỏi và chia sẻ kiến thức bằng chính những nổ lực tư duy sáng tạo của cá nhân, phải là một tư liệu sống đích thực để phục vụ nước nhà.

Tự hào trong số những bậc anh chị cô chú bác đi trước phải kể đến mà tôi biết là Bộ trưởng GD Nguyễn Thiện Nhân ( nguyên chủ nhiệm khoa Quản lý công nghiệp ĐH BK Tp HCM), TS Tôn Thất Minh Tân (nguyên trợ lý GS của bộ môn Polymer ĐH BK Tp HCM), TS. Nguyễn Thanh Bình ( nguyên phó khoa Công nghệ Hóa ĐH BK tp HCM) ,… là những người cày cuốc suốt thời sinh viên của mình để đóng góp rất nhiều kinh nghiệm cho khoa học và công nghệ…Có nhiều người đồng nghiệp Trung Quốc, Canada, Pháp của họ rất khâm phục khi kể cho tôi nghe về thái độ làm việc, ý chí học tập của họ. Khi mọi người có dịp nghỉ mát thì họ vẫn cố gắng dành thời gian đăng ký tham gia thêm các seminar để thu thập, trao đổi thông tin, đọc sách tại thư viện để giúp trả lời các câu hỏi từ các chủ nhiệm đề tài ở nước nhà,…Nhưng tuyệt nhiên, không ai trong họ lại vi phạm chuyện xé trang sách hay chôm một cuốn sách từ thư viện của viện, trường ở nước ngoài.

Nếu cần đi sâu vào tìm hiểu về việc TQ đã khéo léo như thế nào trong việc tận dụng cơ hội và nguồn lực của mình trong việc khai thác nguồn tài nguyên dữ liệu nghiên cứu của phương Tây, tôi sẵn sàng chia sẻ với các bạn. Những băn khoăn của bạn *** là có lý khi bạn thấy được bề nổi của nó. Tuy nhiên, khi đi vào sâu, các bạn sẽ thấy rõ có sự tách bạch. Diễn đàn học thuật của TQ phục vụ cho chính những ai đang cùng một tổ chức, nhóm dự án,…chứ không phục vụ đại trà. Tất nhiên là những thành viên đó cần phải đáp ứng một số các điểu kiện nhất định thì mới được thụ hưởng đặc quyền thông tin. Bạn ở VN không thể đăng ký tham gia thành viên để được các tài liệu thông tin bạn tìm chỉ vì bạn không phải là thành viên thực thụ trong nhóm nghiên cứu của họ. Bạn chỉ có thể thấy được thông tin vỏ mà thôi. Khi có các câu hỏi chất vấn về vấn đề bản quyền và sở hữu trí tuệ, không phải chính phủ TQ lại làm ngơ và cho là không quan trọng. Họ đã khẳng định và yêu cầu tuân thủ rất cương quyết và khôn khéo. Nếu nhìn vào các hợp đồng nghiên cứu hợp tác khoa học với nước ngoài dưới nhiều hình thức của họ, bạn sẽ thấy rất rõ một đề mục mà trong đó, nó yêu cầu về việc bên A cung cấp các thông tin cần thiết để thực hiện thành công hợp đồng nghiên cứu, thành viên trong dự án bên B sẽ được quyền truy cập không hạn chế những thông tin phục vụ nghiên cứu nói trên. Như vậy trong thời gian đó, việc sử dụng thông tin tư liệu cho quá trình theo hợp đồng là hợp pháp… Một số hợp đồng còn đề cập đến cả việc thỏa thuận về thời hiệu và loại thông tin kết quả có thể sử dụng sau khi hợp đồng kết thúc. Nghĩa là nguồn tài nguyên phục vụ cho hợp đồng nghiên cứu đó và kết quả nghiên cứu trong hợp đồng đó sau bao lâu thì có thể được sử dụng rộng ra trong cộng đồng. Đây chính là cách tiếp cận khai thác tài liệu hợp pháp ở mức vĩ mô của quản lý nhà nước và đối ngoại. Tuy nhiên, ở đâu cũng vậy, chúng ta đều biết cũng có những con sâu làm rầu nồi canh. Một số diễn đàn khác ăn theo và làm ì xèo gây ảnh hưởng không ít đến hoạt động quản lý và giáo dục của nhà nước cũng như chính sách đối ngoại về bản quyền và sở hữu trí tuệ.

Việc bắt chước công nghệ, sản phẩm của TQ phải nói là bậc thầy hiện giờ, vượt luôn cả Nhật Bản của một thời. Nhưng cái họ làm không phải là dở, vi phạm pháp luật quốc tế hoàn toàn. Họ khai thác triệt để kho dữ liệu công khai patent để phân tích và vận dụng hiệu quả. Không ai bắt phạt một người TQ dùng patent hết hiệu lực để ứng dụng vào sản xuất. Cũng không ai phạt được một người TQ sản xuất sản phẩm từ một patent nước ngoài mà sản phẩm này chỉ có sử dụng trong nước không có bán ra nước ngoài. Đó là cách họ áp dụng và bắt chước thông minh từ người Nhật nhưng có biến cải phù hợp hơn trong thời đại thế giới phẳng này.

Trở lại với việc để có một tài liệu hợp pháp, đâu phải chỉ có một cách duy nhất là viết mail hỏi xin tác giả đâu ! Các bạn nên xem lại từ đầu trong phần tôi gửi để thấy là có nhiều giải pháp.

Cách 1: Hỏi trực tiếp đến tác giả bài báo hoặc người liên quan dưới hình thức thảo luận, thắc mắc, hỏi xin…

Cách 2: Hỏi người hướng dẫn làm đề tài nghiên cứu

Cách 3: Xin hoặc yêu cầu tài trợ để có thể truy cập nguồn tài liệu thông qua hợp đồng, nguyên tắc hợp tác, thỏa ước công việc.

Cách 4: Sử dụng và truy cập tài liệu trong giai đoạn được miễn phí từ các nhà xuất bản

Cách 5: Góp tiền đăng ký sử dụng tài khoản truy cập theo nhóm, viện.

Cách 6: Hỏi trực tiếp trong diễn đàn học thuật để có sự trợ giúp thông tin trích lượt, có dịch thuật để trao đổi, tìm hiểu học hỏi lẫn nhau.

Cách 7: Đóng tiền đăng ký thành viên thư viện của trường để có thể truy cập dữ liệu

Cách 8: Đăng ký tham gia các dự án nghiên cứu hay triển khai công nghệ để có tài trợ về tư liệu khoa học kỹ thuật

Cách 9: Tham gia các hội thảo kỹ thuật của các tổ chức phi chính phủ, công ty, nghiệp đoàn, …

Cách 10: Tham gia các chương trình học bổng có tài trợ tư liệu thông tin khoa học

Cách 11: Viết bài học thuật và trao đổi với các học giả, tác giả cùng chủ đề quan tâm

Việc áp dụng linh động các giải pháp trong các bối cảnh của mình sao cho phù hợp là điều cần thiết . Cần phải nỗ lực mới nên thành công. Không có lối tắt nào cho con đường chúng ta đi. Các bạn đi làm sẽ khác với những bạn đi học. Bạn làm trong dự án sẽ có cách khác với bạn tham gia một đề tài cấp Bộ, trường… Nhưng khi chúng ta liên kết giúp nhau để hỏi thông tin và chia sẻ đúng cách, việc này sẽ dễ dàng hơn chứ đâu có gì là bế tắc. Tôi vẫn mong và hy vọng các mod, super mod, supporter hướng dẫn mọi người bằng hành động và bằng cách làm gương. Cuộc hành trình này không dành cho những kẻ hèn yếu – những người thích an nhàn hơn làm việc, hoặc những kẻ chỉ biết hám lợi cầu danh - nhưng dành cho những người dám lăn xả, cần cù, và có óc sáng tạo… Chẳng lẽ chúng ta tự ti đến nỗi không thể nói lên tiếng nói của mình với người hướng dẫn luận văn, chủ nhiệm đề tài, quản lý thư viện, nhà quản lý chuyên môn, giám đốc, trưởng bộ phận về chi phí tài liệu xét theo chi phí cơ hội và năng lực.

Tôi cũng như các bạn, bước chân ra đời từ chính cơm ăn áo mặc cha mẹ lo, một số nhờ học bổng của chính phủ, một số tự lực cánh sinh vừa học vừa làm. Hãy tự hỏi chính mình liệu có thể cảm ơn nickname vanchungus vì đã đồng ý kiến với nickname này về câu phát biểu “các đồng chí ăn cơm VN mà nói chuyện thế giới” và việc bạn ấy có hơn 6000 đầu sách với hơn 200GB bài báo, phần mềm ( những cái đó đâu phải đích thực là tài sản được bỏ ra bằng tiền của bạn ấy! )? Chưa kể, nếu tôi là bạn ấy, liệu có chủ dự án nào, công ty nước ngoài nào, viện nghiên cứu nước ngoài dám nhận bạn ấy vào làm nữa không khi biết bạn ấy “nổi tiếng” tàng trữ mớ dữ liệu ấy. Họ sẽ tự hỏi tiếp theo liệu bạn ấy vào sẽ “nhổ” của họ cái gì ? Với những nơi bạn ấy đã học tập làm việc, liệu làm theo vanchungus như vậy có phải là một mô hình làm việc và hợp tác win-win chăng?

Chúng ta không phải là đồng chí của vanchungus trong cái việc ăn cắp, chôm chỉa. Chúng ta ăn cơm VN - bàn chính chuyện tương lai của chúng ta và con em chúng ta trong bối cảnh mới. Chúng ta học và làm đúng theo một con người lương thiện có lòng tự trọng, luôn học hỏi và sáng tạo không ngừng.

“Chúng ta không đòi hỏi Tố quốc cho ta cái gì, chúng ta cần phải tự hỏi mình có thể làm gì cho Tổ quốc” (“Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country” John Fitzgerald Kennedy, 1917-1963)

Tôi thấy cần phải nhắc lại với các bạn câu nói nổi tiếng này vì bạn *** và cũng như nhiều bạn khác vẫn luôn nghĩ rằng điều kiện nước nhà hiện tại chưa cho phép có được cái này cái nọ để phát triển nhưng kỳ thực trong những năm gần đây số lượng du học sinh VN tăng vọt, các trường nước ngoài cũng nhiều, các tổ chức giao lưu tri thức cũng tăng tại VN. Tựu trung lại, chỉ có chính chúng ta còn quá kém năng động, thiếu rèn luyện những kỹ năng học tập và kỹ năng sống cần thiết để có thể tham gia tốt trào lưu trao đổi tri thức mới trên thế giới. Điều này, nếu không dám mổ xẻ, nhìn nhận và thay đổi thì vẫn còn phải đề cập tới dài dài.

Hôm nay tôi muốn nói với các bạn rằng những thách thức là có thật, nhiều và nghiêm trọng. Sẽ không dễ dàng đối phó với vấn nạn ăn cắp thông tin, vi phạm bản quyền ở nhiều nơi và tình trạng thiếu thốn thông tin nghiên cứu khoa học, chúng sẽ không biến mất trong một thời gian ngắn. Nhưng xin hãy nhận biết điều này- chúng ta sẽ thành công. Tôi mở topic này, chúng ta thảo luận tại đây bởi vì chúng ta chọn hy vọng thay vì sợ hãi bế tắc, cùng hướng về một mục đích thay vì tranh chấp và bất đồng…

Cuối lời, tôi muốn gửi đến các bạn một câu chuyện và một ý kiến tâm sự từ những con người bình thường qua bài báo này mà để nhủ rằng đừng tự đánh mất chính mình.

Nghèo cho sạch, rách cho thơm

TT - Mấy mươi năm trôi qua, anh em tôi giờ đều đã trưởng thành, lập gia đình và có cơ ngơi, sự nghiệp. Trong những dịp tề tựu đông đủ, chúng tôi không quên nhắc lại câu chuyện ngày xưa để nhắc nhau bài học làm người đầu tiên mà ba má đã dạy: “Nghèo cho sạch, rách cho thơm”. Ngày ấy, khoảng những năm 1980, gia đình tôi nghèo lắm. Nhà sáu người, bốn anh em tôi và ba má nhưng chỉ trông chờ vào chiếc ghe máy làm kế sinh nhai. Ba má phải bươn chải bằng nghề mua bán trái cây mới đủ nuôi sống gia đình. Mùa nào thứ đó, thu gom trái cây từ các nhà vườn rồi chở ra tận chợ Cần Thơ bán lại, lấy công làm lời là chủ yếu. Tờ mờ sáng ba má đã thức dậy chuẩn bị sẵn thức ăn cả ngày cho mấy anh em. Sáng anh Hai chỉ cần nấu nồi cơm là xong. Nhà nghèo nên má tiết kiệm chi tiêu đến mức đối đa, món ăn thường trực chỉ là tép chấu rang mặn hoặc cá lòng tong kho khô, món rẻ nhất thời đó. Lâu lâu má mới cho ăn thịt một lần và lần nào chúng tôi cũng đòi má làm món thịt nướng. Mấy tuần trôi qua chẳng hề thấy má mua thịt như thường lệ, mấy anh em tôi thèm rỏ dãi mà chẳng dám nhắc. Mỗi sáng, nhìn hàng thịt của bà Sáu bán trước cửa, tôi lại nhớ đến mùi thịt nướng thơm phưng phức. Anh Hai bàn kế hoạch hay là lấy cắp của bà Sáu một miếng chắc không bị phát hiện. Tôi được phân nhiệm vụ ra đứng sát kệ thịt để che tầm nhìn của bà Sáu, chị Tư cảnh giới, anh Hai sẽ lấy rồi chuyền cho chị Ba đem vô nhà. Mọi việc trót lọt, ba chị em tôi ngồi đợi anh Hai chế biến chiến lợi phẩm. Món thịt anh Hai làm tuy không thơm ngon bằng má nhưng cũng hơn gấp trăm lần món cá tép ngán đến tận cổ. Mấy anh em ngồi xúm xít quanh mâm cơm chuẩn bị thưởng thức thì chợt ba má về đến. Khỏi phải nói mặt đứa nào cũng tái mét, sau một hồi quanh co cuối cùng anh Hai cũng nói thật. Ba giận xanh mặt, má tức nói không thành tiếng. Hậu quả là má phải trả tiền lại cho bà Sáu và bốn anh em phải khoanh tay xin lỗi. Mấy anh chị lớn mỗi người ăn đòn 20 roi thẳng tay, tôi nhỏ nhất nhưng cũng bị năm roi. Bị đòn đau nhưng đĩa thịt cũng chẳng được ăn, ba đem đổ hết xuống sông. Coi như một bài học nhớ đời về câu “nghèo cho sạch, rách cho thơm”. Hôm sau má mua cả ký thịt sườn non đem nướng cho đám con ăn đã thèm. Mãi sau này chúng tôi mới biết những ngày đó do chuyến hàng bị chìm nên vốn liếng tiêu tan, ba má chẳng còn tiền mua thức ăn sang. Bữa tiệc thịnh soạn đó là từ tiền má bán đôi bông tai, kỷ vật cưới duy nhất. Nhìn đàn con đang tuổi ăn tuổi lớn thèm ăn đến nỗi phải ăn cắp thì bậc làm cha mẹ nào mà chẳng xót xa. Cuộc sống gia đình ngày càng khó khăn khi anh em tôi càng lớn, nào tiền trường, sách vở, ăn uống… trong khi việc mua bán của ba má càng lúc càng ế ẩm. Thiếu thốn, đói khát nhưng chẳng đứa nào dám nghĩ đến chuyện ăn cắp nữa mỗi khi nhớ đến trận đòn ngày ấy. Những vất vả, cơ cực rồi cũng trôi qua. Anh em tôi giờ đã trưởng thành. Đôi khi ngồi nhắc lại chuyện xưa tôi hay trách: “Sao ba má ngày đó ra tay chi nặng dữ vậy”. Má cười hiền hậu: “Ba má đánh tụi con, tụi con đau một, ba má đau mười nhưng thương con thì phải dạy dỗ”. Trong mỗi con người đều tồn tại thiện và ác, khi đứa trẻ được dạy dỗ cái thiện, chế ngự điều ác thì sẽ trở thành người tốt và ngược lại. Câu chuyện dạy con của ba má tôi chỉ đơn giản thế thôi nhưng với chúng tôi đó chính là kỷ niệm sâu sắc nhất, ý nghĩa nhất hình thành nhân cách tốt cho anh em chúng tôi. NGỌC DIỄM (Cần Thơ) trích Tuổi trẻ ngày Chủ Nhật, 19/07/2009,
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=327240&ChannelID=194

Mất chính mình Theo dõi liên tục những ý kiến trên diễn đàn mấy ngày qua, đặc biệt về bài viết của bạn lazylion_27006@… (Tuổi Trẻ ngày 18-7) tôi đã được nghe một số than phiền, chán nản khi mất quá nhiều nếu sống trung thực. Tôi tin những trải nghiệm “mất” của những bạn trẻ ấy là có thật. Nhưng liệu chúng ta có so đo, tính toán quá không về lẽ được mất trước mắt và nhất thời. Có sự thật nào không phải trả giá nhất định. Đã tính chuyện được mất, tại sao chúng ta không nghĩ đến một cái mất khác lớn nhất nếu không sống trung thực: mất chính bản thân mình khi không đủ để sống và đi đến cùng sự thật. Khi đã mất bản thân mình, về lâu dài liệu ai có thể được điều gì ngoài làm cái bóng của người khác. ducnguyen2711@… ( theo dòng ý kiến về câu hỏi” Sống trung thực, được gì?” trong diễn đàn Nhịp sống trẻ của báo Tuổi Trẻ http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=327226&ChannelID=7 )

45
  1. Rất xin lỗi khi phải nói điều này, bác Teppi vừa chụp mũ cho tôi là xuyên tạc câu nói của Mr.Quách Tuấn Ngọc. Lời nói này bác QTN nói trực tiếp với vanchungus, bác có thể hỏi lại để confirm. Bác đang cố lái câu nói của QTN sang ý hiểu cá nhân của bác.
  2. Chúng tôi không chôm sách, chôm tài liệu từ thư viện nước ngoài, mong bác dùng từ hợp lý.
  3. Chắc bạn chưa từng tham gia forum học thuật của TQ or Trung Đông. Tôi đã là moderator của 1 forum TQ và 1 forum tại Trung Đông. Cách thức, và định hướng hoạt động của nó tôi hoàn toàn nắm được. Nếu bạn không tin có thể vào forum passfans.com (học thuật của TQ) bạn sẽ hiểu hơn.
  4. Tôi không phản bác gì phương pháp lấy tài liệu của bác, tôi chỉ có lựa chọn của riêng mình. Nếu bác đọc lại sẽ nắm được vấn đề.
  5. Tôi xin phép được confirm lại lần nữa: chúng tôi không dùng làm của riêng. Chúng tôi lấy tài liệu về cho những ai có nhu cầu. Bạn không đồng tình cũng không sao, xin đừng gọi chúng tôi là “ăn cắp”. Nếu nói như vậy thì bạn đang chụp mũ cho hàng loạt những người đang cố công giúp đỡ các đồng nghiệp. Ngay tại diễn đàn chemvn và các diễn đàn khác. Cuối cùng, tôi xin phép không nói thêm về vấn đề này nữa. Tôi tôn trọng ý kiến của bác, không hề đả kích gì cả vì vậy mong bác không nên miệt thị và coi thường cách của chúng tôi giúp mọi người. Nếu như chúng tôi bán các tài liệu đó cho các đồng nghiệp, thì cách nói của bác hoàn toàn đúng; nhưng trong thực tế thì không phải. Sau bài viết của tôi, rất mong admin close thread để giữ hòa khí trong diễn đàn. Không nên để chuyện nhỏ ra chuyện lớn. Mỗi người có một phương pháp riêng, nên tôn trọng cách làm của nhau như cách tôi tôn trọng ý kiến của bác teppi. Xin cảm ơn.
46

Chào anh ***, chào anh teppi, chào anh em. Cho phép tôi nói thế này, topic này đã được trao đổi nhiều. Mỗi người có một ý kiến, đúng có, ngộ nhận có và không đúng cũng có. Thiển nghĩ là bàn luận việc đó hơi lan man. Tôi đã được đọc nhiều bài viết rất hay cua anh *** trên trang ketcau.com, tôi thấy ta nên tiếp tục tập trung vào diễn đàn nơi còn rất nhiều người cần anh em trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm quý báu của mình. Thú thật, tôi cũng làm nghiên cứu, tôi cũng có điều kiện kinh tế nhưng tôi cũng đồng tình với ý kiến cái gì free được thì cứ tự nhiên, mình đi sau thế giới nhiều lắm. Mong các anh em cùng chia sẻ.

47

Gửi Teppi

  1. Mình sưu tầm các tài liệu - sách báo - phần mềm cũng là để phục vụ cho nhu cầu công việc nghiên cứu của mình và cũng là cách để đốt cháy những thời gian “thừa thãi” mà trong công việc mang lại.

  2. Với một số nguồn tài nguyên có bản quyền, mình có quyền truy cập, quyền truy cập được chính trường đại học cấp phép cho mình. Mình download những bài báo - ebook về máy để cất giữ và hy vọng sẽ có lúc phải dùng đến nó sau này hoặc cũng như chuyển nó đến với đồng nghiệp một cách free để từ đó họ có cơ hội tiếp cận và mở rộng các nghiên cứu. Cứ như thế, chúng ta sẽ tiết kiệm được thời gian và rút ngắn con đường và xây dựng được các mối quan hệ trong công việc.

3. Các phần mềm có bản quyền và không có bản quyền, mình sử dụng vào mục đích nghiên cứu khoa học, cho chính bản thân của mình chứ không phải là mục đích phá hoại, hoặc kiếm tiền, điều này tôi thấy bạn khá “ấu trĩ và lạc hậu”.

Ngay cả đến Bill Gate cũng mong muốn những người dùng máy tính chạy HĐH Windows của ông ta mặc dù là bản cr@ck thì ông ta cũng cảm thấy vui.

Với các chương trình máy tính không bản quyền thì thực tế dùng trên danh nghĩa cá nhân, người dùng có thể tự nâng cao kỹ năng và hiểu biết của mình,nếu như bạn cảm thấy unhappy thì có thể bạn đừng download về, đừng dùng nó. Chúng tôi không phải là “ăn cắp” như bạn nói mà chúng tôi nhận được nó từ những nguồn chia sẻ khác nhau, cùng nhau giải quyết các khó khăn và giúp nhau các kỹ năng sử dụng nó. Sau này khi bạn bắt tay vào 1 công việc thực sự, và nếu cơ hội được làm việc với các phần mềm có bản quyền như vậy thì bạn sẽ tránh được những sai lầm, tiết kiệm được thời gian, khắc phục được khó khăn và bạn trở thành người kiểm soát nó. Cái này người Việt Nam gọi một cái tên là “sở học”.

Trở lại cái vấn nạn “ăn cắp” hay chúng ta gọi với nhau là “đạo khoa học” thì bạn đã hiểu rất sai lầm, nếu bạn biến các thành quả nghiên cứu của người khác thành tên của bạn thì mới đúng nghĩa của nó, còn nếu bạn vận dụng thành quả của người khác cho công việc của mình để từ đó tạo ra một kết quả đột phá mới thì không thể hiểu là “ăn cắp”

  1. Còn về chuyện của thầy Quách Tuấn Ngọc đã nói gì thì tôi xin nói luôn với bạn, tôi gặp lại thầy sau gần 10 năm trong chuyến đi của Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân sang thăm đất nước Hàn Quốc.

Chính thầy Nhân đã động viên tập thể sinh viên Việt Nam chúng tôi hãy đoàn kết lại và chia sẻ các kiến thức cho nhau, hỗ trợ các thiếu thốn về thông tin ở Việt Nam.

Thầy Ngọc được chứng kiến các thành công phổ cập giáo dục bằng công nghệ tin học của nước bạn và thầy cũng phát biểu với chúng tôi, nếu có thời gian và có điều kiện thì việc tích trữ các bài giảng, các tài liệu là việc làm cần thiết vì ở Việt Nam chúng ta sẽ rất khó có điều kiện được tiếp cận với các tài nguyên kiểu này, thầy chia sẻ với tôi về kinh nghiệm của Trung Quốc trong việc đưa người ra nước ngoài du học như một lời nhắn nhủ chúng tôi.

5. Bạn muốn làm gì cho tổ quốc, bạn dùng “niềm tin” của mình để làm à? Hay bạn nghĩ mình đi giải các bài toán Hóa học, giải thích các câu hỏi khó trong học tập cho một số lượng học sinh - sinh viên là bạn đã đóng góp cho tổ quốc, bạn có biết làm như vậy vô tình bạn đã tạo nên thói quen lười suy nghĩ trong sinh viên - học sinh, nếu ở vị trí của tôi thì tôi sẽ hướng dẫn họ tìm đến những tài liệu mà chắc chắn nếu như họ chịu bỏ thời gian của mình thì họ sẽ tự tìm thấy câu trả lời.

  1. Cái ví dụ “nghèo cho sạch - rách cho thơm” của bạn quả là vô nghĩa trong vấn đề mà chúng ta bàn đến, bạn đói bạn khát và bạn ăn cắp của người khác để ăn và để sinh tồn, nhưng với quan điểm của tôi thì tốt nhất là hãy chỉ cho họ biết cách làm thế nào để vượt qua hoặc cho họ 1 tiền đề ban đầu để họ có điểm tựa. Còn nếu như dư dả và có điều kiện tốt thì cho họ luôn.

“Ánh sáng của đom đóm thì đừng so với mặt trăng”

48

Chào mọi người! Có lẽ về tuổi đời, kinh nghiệm,… của em chắc chắn là chưa bằng các bác teppi, vanchungus, ***,… nên em xin “mạn phép” không đề cập tới những vấn đề mà mọi người đang thảo luận. Em chỉ xin có chút “ý kiến” nho nhỏ, mọi người có thể xem “tham khảo” qua cũng được:

  • to bác Teppi: vấn đề “có tài liệu hợp pháp” hiện vẫn là vấn đề nhạy cảm. Em nghĩ nếu ta có lập cả một conference về cái này chắc tổ chức 3 buổi vẫn chưa nói hết chuyện, nên thiết nghĩ đây là vấn đề cảm nghĩ riêng của mỗi người, chúng ta không nên đả kích, phê phán,… ý kiến của người khác về vấn đề này. Forum đã có “quota” riêng về việc post bài báo, tài liệu,… cũng là nhằm nhắc nhở mọi người, khi “giúp đỡ” thì cũng nên suy nghĩ. Chúng ta không khuyến khích việc xin tài liệu bừa bãi, nhưng cũng không từ chối những lời đề nghị chân thành, mà đôi khi vì điều kiện mà không thể xin theo những cách như bác Teppi nói (chứ không phải là cứ xin tài liệu trên forum thì là hèn yếu hay kém năng động như bác nói). Thiết nghĩ là trong các mục yêu cầu, cần “nghiêm khắc” yêu cầu mọi người thực hiện việc request bài đúng như rule của forum, nếu cần thì có thể thêm việc nêu rõ lý do cần, abstract,… Nếu không đúng qui định thì bài đó sẽ bị delete ngay lập tức mà không cần thông báo.
  1. Như một số ý kiến cũng đã nói, chúng ta không nên nêu những vấn đề mang tính chất ngày càng lệch theo hướng chính trị trong một forum học thuật như thế này, chưa kể tự dưng lại tạo không khí căng thẳng không cần thiết. Do đó, xin một lần nữa đề nghị nên tạm dừng chủ đề thảo luận này lại và đưa ra những qui định rõ hơn để “siết chặt” việc yêu cầu tài liệu hơn là cứ “ầm ầm” thế này. Cảm ơn mọi người đã quan tâm
49

Hi, Hôm nay tình cờ em đọc được bài báo này http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=328680&ChannelID=6 Sao chép, trích dịch tài liệu nước ngoài TT - LTS: Sao chép, trích dịch, sử dụng tài liệu, tác phẩm nước ngoài - kể cả tác phẩm trong nước - như thế nào thì vi phạm Luật sở hữu trí tuệ (bổ sung) vừa được Quốc hội thông qua ngày 19-6-2009? Đó là thắc mắc chung của nhiều bạn đọc.

Tôi là sinh viên năm 4 khoa sinh Trường ĐH Cần Thơ và đang làm bán thời gian cho một công ty dược. Tôi được người quen cho biết nếu cần tài liệu học tập, nghiên cứu thì có thể vào trang diễn đàn như vat…, sinh… để hỏi xin tài liệu.

Tuy nhiên, tôi và một số bạn học băn khoăn vì các tài liệu từ các diễn đàn này thường là những bài báo từ các tạp chí như ScienceDirect, Wiley Interscience, Springer, ACS… Nếu tôi vào thẳng các website của tạp chí thì đều phải trả tiền, còn vào các diễn đàn này thì không phải trả tiền. Diễn đàn có lưu sẵn rất nhiều link mới cập nhật để tải tài liệu về, có cả phần mềm, sách và nhiều bài báo. Việc tôi tải về lưu trữ và dùng các tài liệu nói trên để tham khảo và nghiên cứu để tạo ra sản phẩm có giá trị thương mại thì có vi phạm bản quyền không? Việc các diễn đàn cung cấp rộng rãi tài liệu đó cho nhiều người như vậy có vi phạm bản quyền? Minh Tân

  • Nếu tôi dùng tài liệu là sách và bài báo khoa học của các nhà xuất bản như Mc.Graw Hill, John Wiley & Sons, Elsevier để trích dịch thì có phải xin phép tác giả và nhà xuất bản không? Các sản phẩm của tôi là những bài viết tổng quan dùng làm tài liệu cho giảng dạy, các công thức dùng cho tư vấn sản xuất… Tôi không trực tiếp dùng mà để người khác dùng. Liệu những sản phẩm đó có “làm ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường tác phẩm, gây phương hại đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả” hay không? Phan Tấn Đạt

Trả lời:

  • Do anh Tân và ông Đạt không nói cụ thể các tài liệu trích dẫn là gì, của tác giả nào, là người nước nào, nên chúng tôi chỉ có thể trả lời trên nguyên tắc chung. Theo điều 2 Luật sở hữu trí tuệ (SHTT) năm 2006 thì các tác phẩm được bảo hộ theo Công ước Berne (có hiệu lực tại VN kể từ ngày 26-10-2004) sẽ được bảo hộ tại VN. Một tác giả được bảo hộ theo Công ước Berne nếu là công dân của quốc gia có tham gia Công ước Berne hoặc từng có tác phẩm được công bố tại quốc gia có tham gia Công ước Berne. Diễn đàn không được tự ý phổ biến tác phẩm

Theo điểm a, khoản 1, 2 điều 25 Luật SHTT, việc “[b]tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân” và việc sử dụng đó không làm ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường tác phẩm, không gây phương hại đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả thì không cần xin phép, không phải trả nhuận bút, thù lao cho tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả /b. Ngoài trường hợp nói trên và trường hợp sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu, mọi hành vi sao chép tác phẩm qua các diễn đàn chia sẻ mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả là xâm phạm quyền tác giả theo khoản 6, điều 28 Luật SHTT.

Để phục vụ mục đích sử dụng riêng của mình, anh Tân có thể nhập khẩu bản sao tác phẩm của người khác nhưng không được quá một bản (*). Tuy nhiên, việc sử dụng đó phải không ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường tác phẩm, không gây phương hại đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả (điểm k khoản 1, khoản 2, khoản 3 điều 25 Luật SHTT, khoản 2 điều 24 nghị định số 100/2006/NĐ-CP ngày 21-9-2006 của Chính phủ). Còn việc các diễn đàn phân phối các tác phẩm đến công chúng qua mạng truyền thông, nếu không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả là xâm phạm quyền tác giả theo khoản 10, điều 28 Luật SHTT.

Phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm

Về câu hỏi của ông Đạt, theo điểm d, khoản 1, khoản 2 điều 25 Luật SHTT và khoản 2, 3, điều 10 Công ước Berne thì việc “trích dẫn tác phẩm để giảng dạy trong nhà trường mà không làm sai ý tác giả, không nhằm mục đích thương mại” sẽ không phải xin phép, không phải trả nhuận bút, thù lao. Như vậy, nếu việc ông trích dẫn các tài liệu này để giảng dạy trong nhà trường mà không làm sai ý tác giả và không nhằm mục đích thương mại thì khi sử dụng ông không cần phải xin phép, không phải trả nhuận bút, thù lao cho tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả. Còn nếu việc trích dẫn này được dùng trong các tài liệu giảng dạy nhưng nhằm mục đích thương mại, hoặc việc trích dẫn đó ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường tác phẩm và gây phương hại đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả sẽ bị coi là hành vi xâm phạm quyền tác giả (khoản 8, điều 28 Luật SHTT).

Việc trích dẫn của ông có ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường tác phẩm và gây phương hại đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hay không sẽ do tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả đánh giá và chứng minh khi có tranh chấp, và sẽ do tòa án có thẩm quyền xem xét, quyết định (khoản 6, điều 203 Luật SHTT).

Cũng xin lưu ý thêm, những nội dung nói trên của Luật SHTT được giữ nguyên trong Luật sửa đổi, bổ sung Luật SHTT được Quốc hội thông qua ngày 19-6-2009 và có hiệu lực từ ngày 1-1-2010.

Luật sư NGUYỄN BẢO TRÂM (Công ty luật TNHH Sài Gòn Luật)

(*) Không áp dụng đối với tác phẩm kiến trúc, tác phẩm tạo hình, chương trình máy tính.

Tóm lại, nếu chúng ta làm theo cách truyền thống, 1 bạn gửi yêu cầu trên diễn đàn và để lại địa chỉ mail, anh chị em nào tải được sẽ gửi mail đến bạn đó, với mục đích cá nhân phi lợi nhuận personal educational-use, nghĩa là nhằm phục vụ đề tài nghiên cứu hay giảng dạy không nhằm mục đích thương mại thì được chấp nhận . Btw, diễn đàn vẫn không được phép cung cấp rộng rãi loại tài liệu này nên chúng ta cũng cần nghiêm túc xem xét lại vấn đề này.

50

Mình đồng ý với ý kiến của bác vanchungus và ***. Bác Teppi lo cho vấn đề copyright quả là không sai, nhưng mà giờ chưa phải lúc để thắc chặt quá mức ở diễn đàn ta. Nhiều cái bác Teppi nói phải nói là như “đúng rồi”.

Việc gửi email bài báo đến cho người xin như bạn Tigerchem đề cập cũng được. Ngoài ra mình nghĩ mọi người cũng có thể dùng cách sau: Vẫn nhờ và vẫn cho như bình thường. Tuy nhiên sau 1 tháng thì Mod dùng lệnh gì đó xóa sạch những bài post của 1 tháng trước đó trong mục “Nhờ download bài báo”, kiểu như phi tang chứng cứ ý mà :D.

Mình đã hỏi và cũng đc nhiều người đồng tình rằng việc nhờ download bài báo ở chemvn và một số diễn đàn khác của cộng đồng trí thức VN vẫn còn ở một mức an toàn khá cao. Trong thời điểm nước nhà còn nghèo này, cách gì nhanh nhứt để tiếp cận khoa học tiên tiến là quan trọng. Khi nào giàu chúng ta hẵn nghĩ đến những cái sâu xa sau.

Mong topic này đóng cửa sớm cho diễn đàn đc yên ả :24h_118: