mùi polyurthane có độc không?

Chào các bạn!
Mình không có kiến thức về hóa học, hiện nay mình đang làm công cho 1 nhà buôn bán đồ điện ở xóm biển, họ đi mua những thùng phuy nhựa đựng hóa chất của Trung Quốc, Đài Loan, Nhật, Hàn sau đó rửa sạch, bơm không khí vào rồi bán cho dân nuôi tôm hùm làm phao để nâng bè tôm giữa biển. Trong các việc phải làm của mình là phải đi rửa sạch hóa chất trong các thùng phuy đó, thường thì mình để ý trong đó là những chất màu trắng, nếu là những “lu” (tức là có nắp đậy phía trên) thì bên trong có thêm bọc nhựa nylon nữa, vì trong quá trình vận chuyển đã làm mất cái mạt ghi tên hóa chất nên mình không biết nó là chất gì, chỉ biết là nó có màu trắng sữa. Mình thắc mắc là có thể có nhiều hóa chất khác nhau nhưng đều có màu trắng sữa không, vì mình tiếp xúc với những cái thung phuy và lu này trong 1 năm rồi, mình rất hy vọng nó chỉ là MỘT loại để mình còn tìm hiểu hậu quả. Xin lỗi vì bài viết mình dài dòng khiến các bạn phải khó chịu khi đọc. Mình đi vào vấn đề chính, hôm qua mình đã thấy 1 thùng (kiện hàng mới về, còn những kiện trước thì mình không biết) có ghi trên nhãn là WATER BASE Polyurthane, mình lên mạng tìm hiểu thì được biết nó là chất dẻo. Sự thật là nó y như sữa bò vậy, lỏng, trắng, khi khô thì nó dẻo, nó có mùi rất khó chịu, khi vặn nắp thì nghe “xịt” một cái (hơi phun ra) và mùi nó đọng lại rất lâu. Các bạn có thể cho mình biết là khi ngửi hoặc tiếp xúc trực tiếp với Polyurthane trong thời gian nhiều năm thì có bị di chứng nguy hiểm không? Rất mong nhận được câu trả lời của các bạn.

Chào anninh1984,

Câu hỏi của bạn được chuyển đến tôi để làm rõ.

Tiếc là bạn chưa có gửi hình chụp của những phuy lu đó, nên tôi cũng không biết là có đúng hóa chất mà bạn đang đề cập không.

Dù một số phuy lu hóa chất đã mất nhãn nhưng trên phuy thùng hay nắp của chúng vẫn có một số mộc nổi. Phuy lu bằng nhựa hay bằng tôn, hình dạng phuy lu cũng có thể cho biết chút ít về tính chất của chất mà nó chứa vì có một số quy định riêng liên quan buộc người sản xuất hóa chất phải tuân theo.

Vì có một số hóa chất gốc dầu gặp nước sẽ dễ chuyển sang màu trăng đục như sữa nên kết luận về điều này cũng không dễ cho bạn để xử lý. Bên cạnh màu, nhận dạng các hóa chất này cần phải thêm các cách :

  • nhãn
  • kiểu bao bì
  • mùi
  • độ nhớt
  • khói khi cháy
  • có tạo màng khô hay tạo màng dính sau khi quét trải ra
  • có tan trong xăng hay tan trong cồn không

Với mấy cái nói trên, củng khó cho bạn vì không phải là dân chuyên ngành. Trong trường hợp hàng lưu tồn nhiều mà không biết cách xử lý, bạn có thể gửi mẫu đến phòng môi trường hay mời các chuyên gia kiểm định đến lấy mẫu. Sau khi phân tích sơ bộ, bạn có thể có vài thông tin hữu ích về chúng hơn để từ đó hỏi tiếp hoặc tìm giải pháp xử lý thích hợp.

Trường hợp bạn có thông tin qua nhãn (water based polyurthane), thì có thể là bạn đã có 50% chính xác. Polyurthane có hai loại, nhãn thường có thêm một vài dòng nữa để phân loại cho người sử dụng biết. Ngoài chữ đó ra, còn có chữ nào khác trên nhãn không vậy bạn? Mùi xộc ra có thể là do thùng phuy phơi nắng nóng và dung môi bay hơi gây áp suất cao trong thùng. Một loại thì ít độc và một loại khá độc.

Cái mùi hôi xốc là một trong những cảnh báo cho bạn biết về tính chất độc hại của nó rồi. Tiếp xúc với nó lâu như vậy, bạn cần đến khám ở những nơi chuyên khoa như phổi, da, bệnh nghề nghiệp để được hướng dẫn chi tiết cách phòng ngừa và trị liệu.

Nguyên tắc chung là không rửa thùng bằng tay trần, mình trần trực tiếp cũng như hít thở trực tiếp cái mùi trong thùng này. Khi dính chất này, tay chân và các vùng bị dính phải được rửa lại kỹ bằng nước xà phòng pha với rượu. Cần sử dụng khẩu trang có than hoạt tính hoặc mua mặt nạ về mà dùng. Giá mặt nạ phòng độc thông dụng hiện nay cao nhất cũng chỉ có khoảng 120.000 đồng. Khui thùng ra, phải để nó bay hơi hết trong không khí thoáng. Không đổ bỏ chất cặn lỏng trong thùng ra nước biến, nước lạch hay kênh hào. Cần cho vào thùng chứa để gửi đi tiêu hủy ở công ty dịch vụ vệ sinh môi trường. Nếu không có điều kiện thì phải phơi các các chất polyurethane này trong nắng cho đến khi khô rồi chôn đất. Lưu ý là loại ít độc sẽ dễ phân hủy, còn loại có tính độc khó phân hủy hơn. Do đó, nếu biết rõ là loại gì của polyurethane thì sẽ an toàn hơn.

Tôi có đi các vùng như Bình Thuận, Phan thiết, Nha Trang, Vũng Tàu, Cần Giờ, Đại Lãnh, dân ở đây thường mua các thùng nhựa chứa thuốc nhuộm, keo nước acrylate in vải, các thùng tôn chứa dung môi, xăng công nghiệp, chứ ít ai chịu dùng thùng đã chứa sơn hay nhựa lỏng polyester , epoxy hoặc PU vì khó rửa và rất độc cho môi trường nước biển và cá nuôi lồng.

Thân,

Teppi

Rất cảm ơn anh đã giải đáp những thắc mắc của em. Những phuy cao 1,5m này khi được đem ra biển thì đã được bịt kín (làm phao mà anh), người dân ưa chuộng loại này vì nó rất bền, em đoán người ta mua khoảng 200k và bán ra 240k/cái. Người ta còn thích mua loại can 20 lít để chở thức ăn cho tôm, hoặc các chủ ghe mua chắc cũng để vận chuyển hải sản, mùi của loại này ngửi rất khủng khiếp, nước trong đó mà chảy ra tiếp xúc với mặt đất thì sủi bọt xèo xèo, em nghĩ là axit, ngửi mùi này trong thời gian dài chắc cũng không tốt anh nhỉ, thế mà nó được chất cả đống trong nhà đó. Cái chất màu trắng thì lúc chưa tiếp xúc với nước nó đã có màu trắng rồi anh à. Bây giờ thì em đã nghỉ làm rồi, nhưng lâu lâu cũng phải ra phụ, em chỉ lo cho những người làm công khác ở đó thôi, thật tội nghiệp, dân lao động mà anh, làm gì có chuyện trang bị dụng cụ bảo hộ, em chỉ mang bao tay (bằng vải thôi, nước vẫn thấm vào) mà đã bị cho là khùng, bày đặt rồi, nếu mà mang mặt nạ thì… chuyện đó chỉ có ở công ty thôi anh à, thiết nghĩ dư được 1,5 triệu hàng tháng mà lỡ sau này mang hậu quả không thể chữa thì cũng không đáng. Em đang làm cho nhà nước, lương 1 tháng 1,2tr không dư đồng nào mà an toàn. Một lần nữa xin Cảm ơn anh đã thông tin cho em biết.

Nếu là trắng sữa lại có ghi “WATER BASE Polyurthane” thì đó là polyol, hóa chất dùng để sản xuất polyurethane hệ nước (dung môi nước - không dùng các chất trợ nở khác) thì bạn cứ yên tâm mà sống khỏe thêm 100 năm nữa nếu bạn không bị cảm mạo, nhức đầu do những bệnh tự nhiên khác mà “đi bán muối” sớm hơn.

Với dạng phuy mà bên trong mầu nâu cũng Polyurethane thì bạn cẩn thận hơn vì loại này hơi độc một tí.

Hiện tại, có loại water based polyurethane mà thành phần gốc của nó polyissocyanate phân tán được trong nước , không đóng rắn ở nhiệt độ thường hay đóng rắn nhờ ẩm. Chỉ đóng rắn ở nhiệt độ cao. Dùng trong sơn hấp, in bông nổi… Thành phần này cũng có màu trắng đục như sữa. nếu để lâu trong khí trời nắng nóng, nó bị phản ứng dần sinh hơi độc.

Cho nên bạn cũng nên lưu ý. Nhãn ghi thường kèm theo tên thành phần chính.

Thân,

teppi